یکی از آیین های ویژه
هنگام تحویل سال، خواندن دعای معروف «یا مقلب القلوب و الابصار» است که ما در
اینجا به معنی و تفسیر آن اشاره بصورت اجمالی
اشاره می کنیم.
یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ
ای تغییر دهنده دلها
و دیدهها
یکی از عوامل دگرگون ساز قلب، خداوند متعال
است، او می تواند عشق را تبدیل به نفرت و نفرت را تبدیل به عشق کند.قلب و بصیرت قلبی، از
مؤلفههای مهم معنوی در مسیر کمال انسان است که در قرآن کریم و روایات ناب اسلامی
تأکید بسیاری بر آن شده است. قلب سرچشمه تمامی جوششهای و خیزشهای وجود آدمی است. ما در این دعا می گوییم: «ای کسی که دگرگون میکنی قلبها را و ای کسی
که دگرگون، می کنی بصیرتها را» یکی از بنیادهای تربیتی تغییر دیدگاهها و جهان
بینیهاست؛ اگر دیدگاهها عوض شد، ما هم عوض می شویم.
یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ
ای مدبر شب و روز
یکی از اسمای حق
تعالی «مدبّر» است که پروردگار عالمیان به وسیله آن، به تدبیر روز و شب یا تدبیر
نظام زمین و آسمان و به طور کلی، نظام خلقت میپردازد. انسان نیز باید خویشتن را
متخلق به اخلاق الهی نماید و تدبیرگر روز و شب خویش باشد.
یَا مُحَوِّلَ
الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ
ای گرداننده سال و
حالت ها
حَول در در اینجا، به
معنای «سال» است و «احوال» جمع حال، به معنای طبیعت و ضمیر یا تغییر و دگرگونی
وضعیت انسان است. از این رو، خداوند تغییر دهنده سال و یا دگرگون کننده طبیعت
مربوط به مخلوقات است و این صیرورت و تحول در مسیر رشد و کمال موجودات، لازمه امر
زندگی و حیات است. در این دعای شریف از درگاه ربوبی میخواهیم که طبیعت وجود ما را
به بهترین و نیکوترین طبیعتها تبدیل کند و این تغییر باطنی یا ظاهری وجودی ما را
همسو با تغییر و دگرگونی طبیعت ظاهری، در مسیر شکوفایی و بالندگی قرار دهد.
حَوِّلْ حَالَنَا
إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ
بگردان حال ما را به
نیکوترین حال
کمال ما انسان ها در
همین است که سوء حال را به حسن حال و حسن حال را به احسن حال تبدیل کنیم . حسن حال
الهی به معنای وجود تمام کمالات به نحو اتم و اکمل در ذات اقدس الهی است . احسن
الحال بودن برای ما یعنی رسیدن به تمام آن کمالات به قدر ظرفیت وجودی مان; زیرا ما
حالی احسن و برتر از آن نداریم . تحویل حال به احسن الحال همان تغییر سوء حال
انسان به حسن حال الهی است; و این تغییر وقتی تحقق می یابد که از پلیدی گناه
رهایی یابیم و انجام واجبات را چون
چراغی فرا راه خود قرار دهیم تا ما را به سوی حسن حال الهی رهنمون شود و زنگار صفات پلید را
از آینه دل بزداییم تا سوء حال ما به حسن حال نگار تبدیل شود .